Lawrlwythwch y llawlyfr
Lawrlwythwch y llawlyfr
Gallwch ddarllen rhagor am bob strategaeth trwy glicio ar y penawdau isod, ac mae'r ddamcaniaeth newid yn dangos y canlyniadau a'r effeithiau allweddol a ddisgwylir os gweithredir pob strategaeth yn effeithiol.
Mae darparu amgylchedd cartref diogel, sicr a sefydlog yn lleihau’r risg o brofi trais yn ystod plentyndod, llencyndod ac i fod yn oedolyn.
Mae’r strategaeth hon yn canolbwyntio ar gefnogi rhieni a gofalwyr fel y gallant wneud hynny. Mae’n ymwneud â helpu teuluoedd a phlant i feithrin a chynnal perthnasoedd cadarnhaol – tra hefyd yn sicrhau bod plant yn cael addysg blynyddoedd cynnar a chyn-ysgol o safon.
Gallai hyn gynnwys rhaglenni sy’n:
Bydd amgylcheddau teuluol cadarnhaol yn rhoi ‘lle diogel i blant a phobl ifanc siarad a chyfathrebu’.
Rhaglenni cyflogaeth a hyfforddiant Gall cyflogaeth sicr, a’r hunan-barch uchel a’r iechyd meddwl da sy’n gysylltiedig â hynny, leihau’r risg o ddod yn rhan o drais.
Ffocws y strategaeth hon yw sicrhau bod plant hŷn a phobl ifanc yn gallu cael cyfleoedd hyfforddi a chyflogaeth perthnasol ac ystyrlon. Maent yn profi anghydraddoldebau difrifol o ran cael mynediad at y cyfleoedd hyn, gydag anghydraddoldebau yn cynyddu hyd yn oed yn fwy ymhlith rhai grwpiau.
Gallai rhaglenni gynnwys:
‘Byddwn yn teimlo fy mod wedi fy ngrymuso i gyflawni fy mhotensial.’
Pan aiff pethau o chwith, rhaid gwrando ar blant a phobl ifanc, eu credu a’u helpu.
Mae’r strategaeth hon yn disgrifio dulliau sy’n ystyriol o drawma o annog plant a phobl ifanc sydd wedi profi trais, neu sy’n pryderu am drais, i gael mynediad at gymorth diogel, priodol ac amserol.
Gallai rhaglenni gynnwys:
‘Byddai gwell gwasanaethau iechyd meddwl yn helpu achos sylfaenol yr angen i bobl fod yn dreisgar.’
Gall risg plant a phobl ifanc o ddod yn rhan o drais gael ei glustogi trwy gysylltiadau cryf ag oedolion gofalgar (y tu allan i rieni a gofalwyr). Gall gwneud gweithgareddau sy’n annog datblygiad eu sgiliau, creadigrwydd, dysgu a thwf helpu hefyd.
Mae’r strategaeth hon yn canolbwyntio ar ddarparu cysylltiadau cyson â model rôl oedolyn i helpu plant a phobl ifanc i ddysgu sut i gael perthnasoedd iach , herio ymddygiadau neu gredoau niweidiol, a chymryd rhan mewn gweithgareddau y mae ganddynt ddiddordeb ynddynt.
Gallai rhaglenni gynnwys:
‘Byddai ein bywydau yn fwy pleserus.’
Yn rhy aml, nid yw plant a phobl ifanc yn teimlo’n ddiogel yn eu cymunedau.
Mae creu amgylcheddau amddiffynnol sy’n caniatau i blant a phobl ifanc ffynnu a datblygu yn strategaeth bwysig i hyrwyddo eu diogelwch corfforol a seicolegol, a’u hiechyd a’u lles. Gall hefyd helpu i roi terfyn ar drais.
Gall ‘cymunedau’ gynnwys mannau ffisegol megis ysgolion, trefi ac ardaloedd bywyd nos, yn ogystal â mannau ar-lein megis llwyfannau cyfryngau cymdeithasol.
Gall gweithgareddau gynnwys:
‘Byddwn i’n gadael y tŷ yn amlach.’
Mae lleoliadau addysg yn chwarae rhan hanfodol o ran atal trais. Mae’r rhain yn lleoedd lle mae plant a phobl ifanc yn dysgu normau cymdeithasol, yn datblygu ymdeimlad o berthyn ac yn caffael gwybodaeth, sgiliau a phrofiad.
Mae ymgysylltiad addysgol hefyd yn ffactor amddiffynnol pwysig wrth atal trais yn ystod plentyndod a blaenlencyndod – a thrwy weddill eu hoes.
Gallai rhaglenni gynnwys:
‘Byddai gwell gwasanaethau iechyd meddwl yn helpu achos sylfaenol yr angen i bobl fod yn dreisgar.’
Er y gall trais ddigwydd i unrhyw un, mae ei effeithiau andwyol yn cael eu teimlo fwyaf difrifol mewn cymunedau â lefelau uchel o amddifadedd economaidd-gymdeithasol. Felly mae lleihau tlodi ac anghydraddoldeb incwm yn flociau adeiladu sylfaenol ar gyfer atal trais a gwella diogelwch.
Gall polisïau a rhaglenni gynnwys:
Dylai pob rhaglen gynnwys cymunedau fel arweinwyr wrth gynllunio, datblygu a gweithredu, a darparu cyfleoedd i gysylltu â hunaniaeth ddiwylliannol a chymunedol i feithrin ymdeimlad o berthyn.
‘Mae diogelwch yn fraint dosbarth canol.’
Er na all deddfau yn unig leihau trais, mae eu gweithredu a’u gorfodi’n effeithiol yn cryfhau pob un o’r naw strategaeth i atal trais ymhlith plant a phobl ifanc.
Mae fframwaith deddfwriaethol a pholisi cadarn yn gosod y sylfaen ar gyfer atal trais, mynd i’r afael â ffactorau risg a deddfu ar gyfer defnyddio ymagwedd sy’n seiliedig ar hawliau plant. Gall hefyd ddarparu strwythur ar gyfer amddiffyn, ymateb i a chefnogi dioddefwyr, tystion a phlant yn effeithiol.
Mae enghreifftiau yn cynnwys:
‘Mae angen newid y system wleidyddol i greu cymdeithas decach.’
Mae gwerthoedd unigolyn yn cael eu dylanwadu gan eu teulu, grŵp cyfoedion, cymuned a chymdeithas.
Mae ymdrechion i hyrwyddo normau a gwerthoedd cymdeithasol cadarnhaol – ac i leihau effaith rhai niweidiol – yn arf hanfodol ar gyfer atal trais.
Mae’r strategaeth hwn yn canolbwyntio ar gryfhau normau a gwerthoedd cymdeithasol cryfach sy’n cefnogi perthnasoedd di-drais, parchus, meithringar, cadarnhaol a theg rhwng y rhywiau ar gyfer holl plant a phobl ifanc.
Gall rhaglenni gynnwys:
‘Byddwn yn teimlo’n ddiogel yn fy nghroen fy hun.’
